Á íslensku má alltaf finna svar...

Á íslensku má alltaf finna svar
og orða stórt og smátt sem er og var,
og hún á orð sem geyma gleði´og sorg,
um gamalt líf og nýtt í sveit og borg. 

Á vörum okkar verður tungan þjál,
þar vex og grær og dafnar okkar mál.
Að gæta hennar gildir hér og nú,
það gerir enginn – nema ég og þú.

---------------------------------------------------------

Alltaf þegar ég heyri fabúleringar spekimanna um hnignun íslenska talmálsins, þá dettur mér þetta ljóð Þórarins Eldjárns í hug.  Því það er ekki á ábyrgð fræðimanna að viðhalda íslenzkunni.  Það er á ábyrgð okkar allra, sem viljum viðhalda málinu, að vernda þjóðríkið.  Því undirstaða þjóðríkisins er tungumálið og mikilvægi þess eykst í öfugu falli við fjölda þeirra þegna sem eru stoltir af að eiga sérstakt móðurmál og tala og hugsa á því máli.

En það eru ekki bara fjölmenningaráhrif sem vega að tungunni og þjóðríkinu.  Það er ekki síst tæknin sem hefur haft þessi neikvæðu áhrif. Internetið með sínum alltumlykjandi áhrifum er að ganga af íslenskri hugsun dauðri. Íslenzka talmálið mun hverfa hér úr almennri notkun innan ekki svo langs tíma.  Og ástæðan er einfaldlega sú, að unga kynslóðin er hætt að hugsa á íslenzku. Hún finnur ekki lengur íslenzk orð til að tjá hugsanir sínar. Og þegar það hefur gerst þá er stutt í að ritmálið hverfi alfarið enda eru snjalltækin, sem allir nota núna, ekki hönnuð fyrir séríslenzka stafi sem er mun seinlegra að slá inn heldur en það textamál, sem internetið hefur þróað af sjálfu sér.

Þetta held ég að, séu ástæður þess að íslenzkt mál er að hverfa.  Ekki það hvernig kennarar sinna kennslu eða hvernig stjórnvöld haga menntastefnu hverju sinni. Internetið er ofan og utan áhrifasviðs staðbundinna stjórnmála. Ef við viljum hverfa til fyrri tíma þá verður að slökkva á internetinu.  Og hver er tilbúinn að leggja það til?

Árnastofnun og það starf, sem þar er unnið hefur ekki stuðlað að þróun íslenzkunnar á tækniöld.  Þvert á móti hefur fólkið þar grafið íslenzkunni þá holu sem ekkert hús mun ná að breyta.  Ég man eftir þáttum í ríkisútvarpinu um íslenzkt mál. Þar var leitað til þjóðarinnar um dæmi um íslenzka málnotkun.  Í dag er boðið upp á málfarsbanka á netinu án nokkurrar skírskotunar í talað mál.  Þar er að finna ýmis skrítin orð eins og iðkendur netskrafls þekkja manna best. Hver kannast til dæmis við orð eins og: níðvænn, andillur,áminnast, áreitins, vorbóka, dífst,aðtaka,pjarist, óverð, ársali og afbær? Þessi orð má samt öll finna í gagnasöfnum Árnastofnunar.   En Árnastofnun kannast ekki við orðið "norðanað"!! Samt er það að finna í texta Þórbergs Þórðarsonar. Hafa fræðimenn hjá Árnastofnun virkilega ekki orðtekið Þórberg enn? Erum það bara ég og Jón Steinar Ragnarsson skáld á Siglufirði sem er það orð enn þjált á tungu?  Og ekki munum við lifa 100 ár í viðbót, hvað þá íslenzk tunga.

 

Staða íslensku hratt versnandi