Upplýsingalögin - Þegar svart verður hvítt

Breytingar forsætisráðherra á Upplýsingalögunum eru til að skerða rétt almennings til að afla upplýsinga um ákvarðanir sem stjórnvöld bera ábyrgð á. Þrátt fyrir að í 1.gr standi skýrum stöfum:

Markmið laga þessara er að tryggja gegnsæi í stjórnsýslu og við meðferð opinberra hagsmuna m.a. í þeim tilgangi að styrkja:
    1.      upplýsingarétt og tjáningarfrelsi,
    2.      möguleika almennings til þátttöku í lýðræðissamfélagi,
    3.      aðhald fjölmiðla og almennings að stjórnvöldum,
    4.      möguleika fjölmiðla til að miðla upplýsingum um opinber málefni,
    5.      traust almennings á stjórnsýslunni.  

En þegar þetta frumvarp er skoðað nánar þá kemur hið gagnstæða í ljós. Þetta kalla ég öfugmæli. Þegar svart verður hvítt og vice versa. Fyrir þá sem ekki fylgjast með því smáa þá hef ég peistað tilgangi laganna sem eru tiltekin í X kafla. Þar sést grímulaust hver tilgangurinn er. Að girða fyrir að almenningur fái aðgang að forsendum þeirra ákvarðana sem ríkisstjórnin tók í sambandi við icesave, ESB og viðskiptin við skilanefndir föllnu bankanna.  Einnig samskiptin við AGS.
Þetta á að sveipa 110 ára þagnarhjúp  

Og önnur skjöl á að vernda í 50 ár eða 60 ár! Hvurslags fasismi er hér á ferð. Þessi kynslóð og sú næsta á ekkert að fá að vita hvað hér gerðist í hruninu. Hvorki þá, á undan eða á eftir. Sagnfræðingar verða múlbundnir og sagan verður ekki skráð! Skömm Jóhönnustjórnarinnar er ævarandi ef þetta verður samþykkt. Þá dugar ekki minna en bylting til að bola þeim frá völdum. Þessu landráðapakki

 

Breytingar á öðrum lögum.

    Við gildistöku laga þessara breytast eftirfarandi ákvæði laga sem hér segir:
    1.      Stjórnsýslulög, nr. 37/1993, með síðari breytingum:
                Í stað 1. mgr. 15. gr. laganna koma fjórar nýjar málsgreinar, svohljóðandi:
                Aðili máls á rétt á aðgangi að skjölum og öðrum gögnum er mál varða. Ef við verður komið skal veita aðgang að gögnum á því formi eða sniði og á þeim tungumálum sem þau eru varðveitt á, nema þau séu þegar aðgengileg almenningi með rafrænum hætti. Þegar skjöl eru eingöngu varðveitt á rafrænu formi getur aðili valið á milli þess að fá þau afhent á því formi eða útprentuð á pappír.
                Þegar skjöl eru mörg er heimilt að fela öðrum að sjá um ljósritun þeirra. Hið sama á við hafi sá sem afhendir gögn ekki aðstöðu til að ljósrita skjöl. Aðili skal þá greiða þann kostnað sem hlýst af ljósritun skjalanna. Hið sama gildir um afritun annarra gagna en skjala eftir því sem við á.
                Forsætisráðherra ákveður með gjaldskrá hvað greiða skuli fyrir ljósrit og afrit gagna sem veitt eru samkvæmt lögum þessum þannig að mætt sé þeim kostnaði sem af því hlýst, þ.m.t. efnis- og launakostnaði og eðlilegum afskriftum af þeim búnaði sem notaður er við afritun upplýsinga.
                Ef fyrirsjáanlegt er að kostnaður við afritun eða ljósritun verði hærri en 10.000 kr. er heimilt að krefjast fyrirframgreiðslu.
    2.      Lög um Þjóðskjalasafn nr. 66/1985, með áorðnum breytingum:
                a.      Á eftir 2. mgr. 5. gr. laganna kemur ný málsgrein, svohljóðandi:
                    Skilaskylda tekur einnig til lögaðila sem eru að 75% hluta eða meira í eigu hins opinbera. Þá tekur skilaskylda einnig til einkaréttarlegra lögaðila að því er varðar gögn sem til hafa orðið í starfsemi sem hann hefur tekið að sér að sinna á grundvelli 30. gr. laga um fjárreiður ríkisins, eða annarrar sambærilegrar lagaheimildar. Þjóðskjalasafn Íslands tekur ákvörðun um hvort viðkomandi aðilar beri skilaskyldu gagnvart héraðsskjalasafni.
                b.      Við lögin bætist ný grein sem verður 5. gr. a, svohljóðandi:
                    Þjóðskjalasafn Íslands skal setja reglur um það hvernig skjalavörslu og skjalastjórn í stjórnsýslu skilaskyldra aðila skuli hagað, svo og skráningu, flokkun og frágangi skjala til afhendingar til safnsins, þar með talið samþykkt skjalavistunarkerfa.
                    Skilaskyldum aðilum skv. 5. gr. er skylt að skrá mál sem koma til meðferðar hjá þeim á kerfisbundinn hátt og varðveita málsgögn þannig að þau séu aðgengileg í samræmi við reglur skv. 1. mgr.
                c.      9. gr. orðast svo:
                    Þjóðskjalasafni Íslands er skylt, sé þess óskað, að veita almenningi aðgang að skjölum þegar liðin eru 30 ár frá því að þau urðu til enda gildi ekki þær takmarkanir sem fram koma í 9. gr. a – 9. gr. c. Er þá miðað við síðustu innfærslu eða síðasta bréf afgreidds máls.
                    Ef ákvæði 9. gr. a – 9. gr. c eiga aðeins við um hluta skjals skal veita aðgang að öðru efni skjalsins ef unnt er að skilja upplýsingar sem falla undir undantekningar frá þeim upplýsingum sem veita má aðgang að.
                d.      Við lögin bætist ný grein, sem verður 9. gr. a, svohljóðandi:
                    Þjóðskjalasafni Íslands er skylt, sé þess óskað, að veita almenningi aðgang að skjölum þegar liðin eru áttatíu ár frá því að þau urðu til þótt þar komi fram upplýsingar er varða fjárhags- og einkamálefni einstaklinga, þar á meðal persónuupplýsingar sem teljast viðkvæmar í skilningi 8. tölul. 2. gr. laga um persónuvernd og meðferð persónuupplýsinga, svo og upplýsingar um vernd vitna, brotaþola og annarra sem fjallað er um í skjölum hjá lögreglu, ákæruvaldi, dómstólum og stjórnvöldum sem hafa vald til að beita stjórnsýsluviðurlögum.
                    Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. er óheimilt að veita aðgang að sjúkraskrám og öðrum skrám um heilsufarsupplýsingar nafngreindra manna fyrr en liðin eru 100 ár frá síðustu færslu í skrárnar.
                    Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. er aðgangur að aðalmanntölum, prestsþjónustubókum og sóknarmanntölum heimill þegar liðin eru 50 ár frá því að upplýsingar voru færðar inn.
                e.      Við lögin bætist ný grein, sem verður 9. gr. b, svohljóðandi:
                    Óheimilt er að veita aðgang að skjölum sem hafa að geyma upplýsingar sem snerta virka og mikilvæga hagsmuni einstaklings eða fyrirtækis um atvinnu-, framleiðslu- eða viðskiptaleyndarmál.
                f.      Við lögin bætist ný grein, sem verður 9. gr. c, svohljóðandi:
                    Stjórnvald getur ákveðið við afhendingu skjala til Þjóðskjalasafns Íslands að skjal verði fyrst aðgengilegt þegar liðin eru 60 ár frá því að það varð til ef það þykir nauðsynlegt til að vernda virka almannahagsmuni um:
                a.     öryggi ríkisins eða varnarmál,
                b.     samskipti við önnur ríki eða fjölþjóðastofnanir,
                c.     bréfaskipti stjórnvalda við sérfróða menn til afnota í dómsmáli eða við athugun á því hvort slíkt mál skuli höfðað,
                d.     viðskipti stofnana og fyrirtækja í eigu ríkis og sveitarfélaga, að því leyti sem þau eru í samkeppni við aðra.
                    Veita skal aðgang að skjölum sem 5. tölul. 10. gr. upplýsingalaga tekur til þegar ekki er lengur ástæða til að ætla að miðlun upplýsinganna geti haft skaðleg áhrif á umhverfið.
                g.      Við lögin bætist ný grein, sem verður 9. gr. d, svohljóðandi:
                    Þegar sérstaklega stendur á getur þjóðskjalavörður ákveðið að synja um aðgang að skjali sem er yngra en 110 ára, svo sem þegar það hefur að geyma upplýsingar um einkamálefni einstaklings sem enn er á lífi eða um almannahagsmuni er að ræða.
                h.      Við lögin bætist ný grein, sem verður 9. gr. e, svohljóðandi:
                    Þjóðskjalasafni Íslands er skylt, sé þess óskað, að veita aðila sjálfum aðgang að skjölum um hann þegar liðin eru 30 ár frá því að þau urðu til enda gildi ekki þær takmarkanir sem fram koma í 9. gr. b og 9. gr. c.
                    Heimilt er að takmarka aðgang aðila að gögnum skv. 1. mgr. ef þau hafa jafnframt að geyma upplýsingar um einkamálefni annarra, enda vegi þeir hagsmunir þyngra sem mæla með því að upplýsingunum sé haldið leyndum en hagsmunir þess sem fer fram á aðgang að gögnum.
                    Ef ákvæði 9. gr. b., 9. gr. c og 2. mgr. þessa ákvæðis eiga aðeins við um hluta skjals skal veita aðgang að öðru efni skjalsins ef unnt er að skilja upplýsingar sem falla undir undantekningar frá þeim upplýsingum sem veita má aðgang að.
                    Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. fer um rétt sjúklings til aðgangs að sjúkraskrá sinni eingöngu samkvæmt ákvæðum laga um sjúkraskrár.
                i.      Við lögin bætist ný grein, sem verður 9. gr. f, svohljóðandi:
                    Um meðferð Þjóðskjalasafns, eða annarra aðila, á beiðnum skv. 9. gr. og 9. gr. a – 9. gr. e fer eftir ákvæðum IV. kafla upplýsingalaga, eftir því sem við getur átt. Frestur til afgreiðslu beiðna samkvæmt nefndum ákvæðum skal þó að jafnaði vera 15 virkir dagar, sé ekki unnt að afgreiða beiðni fyrr. Um kæru vegna ákvarðana sem teknar eru á grundvelli þessara ákvæða fer eftir ákvæðum V. kafla upplýsingalaga.