Kvótabörnin sem landið erfa og makrílinn eiga

Í stjórnmálum er gjarnan talað um smjörklípu, þegar athygli er viljandi beint að aukaatriði, til að koma í veg fyrir umfjöllun um stærri og afdrifaríkari ákvarðanir. Þannig átti að nota dóm Mannréttindadómstólsins til að fela afgreiðslu 3. orkupakkans. En þetta á ekki við um Kristján Þór Júlíusson kvótagreifaráðherra. Fyrir honum er hver dagur hrein guðsgjöf í þjónustu hans við kvótahirðina. Og hann virðist enga grein gera sér fyrir því, að flestum finnst hagsmunagæslan löngu komin yfir öll þjófamörk. Nýjasta afrekið hans er að kvótasetja makrílinn í þágu stórútgerðar á kostnað hundraða smábáta, sem gætu hafa styrkt sjávarbyggðir kringum landið með frjálsum veiðum eins og verið hefur hingað til. En Kristján Þór varðar ekkert um þjóðarhag. Hann er í vinnu hjá stórútgerðinni og hefur aðeins skyldum að gegna við Þorstein Má og Binna í Vinnslustöðinni.

Og hann er ekkert að fela þessa hagsmunagæslu. Hún blasir við öllum sem vilja vita.

En gjöfin á makrílkvótanum slær samt öll met í einkavinavæðingu náttúrugæða. Þar er Kristján að ráðstafa upp á sitt einsdæmi þúsund milljarða verðmætum til útgerða, sem öðluðust veiðireynslu með því að moka upp makríl í eigin verksmiðjur undanfarin 11 ár. Aðrir hafa ekki fengið að byggja upp aflareynslu en þeir sem eiga verksmiðjurnar. Og hvernig er þessi tilfærsla réttlætt? Jú það er hægt að rekja lið fyrir lið.

Í fyrsta lagi fara menn í mál við ríkið sem þeir vinna á öllum dómstigum. Þannig var „Makríldómurinn“ notaður til að réttlæta kvótasetningu á makríl því klifað var á þeirri ógn, að dómurinn hafi skapað ríkinu milljarða skaðabótaábyrgð! Sem er náttúrulega ekkert nema þvæla því eitt er að ríkið hafi ekki farið að lögum þegar veiðifyrirkomulag var ákveðið og annað er hvernig menn ætla að sanna meintan skaða.

Með makríldóminn í höndunum er eftirleikurinn auðveldur. Munum að  Kristján Þór er í vinnu hjá Binna svo hann verður að setja upp leikrit svo þetta vinstri sinnaða öfundar-lið láti blekkjast!

1. Skipa hóp lögfræðinga og biðja þá að fara yfir 4 valkosti vegna makríldómsins. (Með því er hægt að kæfa allar gagnrýnisraddir um að þetta sé fyrirframpantað lögfræðiálit eins og þegar hann félkk Hagfræðistofnun Háskólans til að réttlæta ákvörðunina um hvalveiðar til 5 ára!)
2. Þegar lögfræðiálitið liggur fyrir þá er tekið fram lagafrumvarp, sem skrifað var af Binna í Vinnslustöðinni og það lagt fram í ríkisstjórn til samþykktar og á samráðsgátt til málamynda!
3. Síðasti þáttur leikritsins er svo samþykkt Alþingis (sem líka er bara sýndarmennska því Alþingi samþykkir alltaf það sem ríkisstjórnin leggur fram. Annars væru hér stjórnarslit í hvert skipti sem alþingi hlýddi ekki fyrirskipun ráðherra.)

Núna er málið klappað og klárt. Makrílkvótinn verður aldrei boðinn upp en menn sem fá kvóta mega braska með hann að vild. Þetta mun örugglega þýða mikla fækkun í flota smábáta þar sem úthald til makrílveiða er dýrt og göngumynstrið óáreiðanlegt. Þjóðhagsleg áhrif þessarar ákvörðunar verða neikvæð en það verður gert lítið úr því og menn munu bulla um hið dýrðlega fiskveiðistjórnarkerfi sem skilar milljarða hagnaði á hverju ári þó sá hagnaður renni ekki til þjóðarinnar fyrir afnotarétt af auðlindinni heldur í vasa kvótaeigenda og barna þeirra.

 

 

Hinn blæðandi endaþarmur

Kristján Þór skipaði Hafró að finna loðnu fyrir húsbændur sína hjá Samherja og Vinnslustöðinni, að veiða. Hafró fór í 5 leiðangra og fann ekkert! Nú segir Kristján að ekki sé vitað nóg um vistkerfið! Hvers lags kjaftæði er það. Er hann ekki yfirmaður Hafrannsókna? Getur hann ekki krafið Þorsteinn Sigurðsson yfirmann uppsjávarsviðs hjá Hafró, um svör og hvers vegna varúðarregla hins nýja aflamarks í loðnu hafi brugðist svo hrapallega.  Hvað gerðist? Misfórst hrygningin 2015?  Var það ekki sama ár og nýjar reglur voru samdar um hvernig staðið skyldi að því að setja aflamark?

Fyrir gullfiskana í fréttamannastétt sem kannski lesa þetta blogg og aðra sem hafa áhuga á fiskveiðistjórnunarmistökum Hafró, þá skulum við fara yfir nokkrar staðreyndir til að skilja hvers vegna veiðistofn loðnu er aðeins 230 þúsund tonn, ef hann nær því! 

Loðnan sem kemur til hrygningar hvert ár er að uppistöðu 2 ára fiskur. Svo loðnan sem átti að mynda veiðistofninn núna var úr stofninum sem hrygndi 2017.  En rifjum upp hver staðan var 2015.  Árið 2015 var sem sagt hin nýja aflaregla í loðnu tekin upp. Þá var ástand stofnsins afar bágborið og upphafkvóti aðeins 44 þúsund tonn.  Síðan líður fram yfir áramót 2015/2016 og útgerðarmenn taka að ókyrrast. Eftir 3 leitarleiðangra var svo ákveðið að auka við kvótann og leyft að veiða 100 þúsund tonn. Þetta var brot á aflareglu en það sem alvarlegra var, að þessi 100 þúsund tonn voru öll tekin til hrognakreistingar í lok vertíðar.  Þannig gátu útgerðir hámarkað aflaverðmæti á kostnað hrygningarstofnsins sem mátti ekki við þessum veiðum.  Þetta er ástæðan fyrir loðnubrestinum í vetur. Það var gengið svo á hrygningarstofninn 2016 að hann skilaði engri nýliðun 2017! Þess vegna er loðnubrestur og byggðunum blæðir.  En fiskifræðingar munu aldrei viðurkenna það og ráðherrann vill ekkert vita. Hann bullar bara um vistfræðilegar hamfarir þegar hann sem gamall sjómaður veit full vel að útgerðarmenn slátruðu sinni eigin mjólkurkýr og þjóðinni blæðir í gegnum endaþarminn, sem er hann sjálfur, Kristján Þór Júlíusson,  sjávarútvegsráðherra.  

„Tímabundið ástand“ í uppsjávarveiði

Færeyingar snuðaðir

Allt frá því Færeyingar sviku okkur og stilltu sér upp við hlið Norðmanna og ESB í deilunni um kvóta fyrir Ísland í makrílstofninum, þá hefur ríkt tortryggni í garð Færeyinga varðandi sameiginlega hagsmuni í nýtingu flökkustofna á Norður-Atlantshafi.

Þetta virðast Færeyingar hafa skynjað og ganga til samninga sem gefur þeim ekkert í aðra hönd en Íslendinga skiptir samningurinn gríðarlegu máli við veiðar á kolmunna, síld og makríl á þessu ári.

Færeyingar hljóta að vita að það verður engin loðnuveiði leyfð og því eru þessi 30 þúsund tonn bara tala á blaði til að friða heimamenn, sem kannski fylgjast ekki með öðru en fyrirsögnum í blöðum.  En samningurinn er góður fyrir stórútgerðina hér. Þessa 7 aðila, sem eiga allan uppsjávarkvótann og sem vill svo til, að eru líka hinir eiginlegu yfirmenn ráðherrans. 

Þegar Færeyingar fatta að við komum fram við þá eins og yfirþjóðin Danir, þá verður ekki samið aftur á þessum nótum. En Kristján fékk klapp á bakið frá Þorsteini og Binna!

Samkomulagi náð við Færeyinga

Teljarar trúa ekki eigin mælingum

Fiskifræðin hjá starfsmönnum Hafrannsóknarstofnunar snýst eingöngu um talningar , tölfræði og líkanagerð. Þetta á ekkert skylt við fiskifræði Bjarna Sæmundssonar, sem helst er þakkað það sem vitað er um fisk og haffræði hér við land. Bjarni vissi að til þess að skilja fisk þarf að vita hvað hann borðar. En Bjarni vissi líka að þekkingin verður ekki til nema reynsla sjómanna njóti viðurkenninga.  Þess vegna vann hann sitt vísindastarf í góðu samstarfi við sjómenn og það gerði gæfumuninn.

Fiskateljarar á Hafró lifa í fílabeinsturni eigin ofmetnaðar. Þeir þurfa ekki lengur að tala við sjómenn. Núna er talað niður til sjómanna og skipstjóra, því fræðin snúast ekki um haf og fisk heldur reikningslíkön og aflareglur.  Og þegar fiskateljarar eru reknir á gat þá breyta þeir bara bókhaldinu og afskrifa það sem útaf stendur.

Nú þurfa þeir að afskrifa 400 þúsund tonn af loðnu sem þeir týndu!  Og hvernig fara þeir að því?  Jú þeir búa bara til nýja aflareglu.  Og það yrði aflaregla númer 3 í loðnu.  

"Árið 2015 var ný aflaregla aftur á borðinu hjá ICES og reyndist hún uppfylla varúðarsjónarmið. Samkvæmt henni ákvarðast aflinn þannig að veiða má það sem leiðir til þess að það séu minna en 5% líkur á því að hrygningarstofninn verði lægri en 150 þúsund tonn. Aflareglan byggir á bergmálsmælingum í janúar, tekið er tillit til óvissu í mælingunum og einnig er tekið tillit til afráns þorsks, ýsu og ufsa frá miðjum janúar og fram í miðjan mars, er loðnan hrygnir og drepst.

Veiðitímabil loðnu er frá lok júní og fram í apríl. Aflamark er sett í 3 skrefum.

1. Upphafsaflamark er sett samkvæmt einföldu líkani þar sem mjög litlar líkur eru á því að byrjunaraflamark verði hærra en endanlegt aflamark. Spákvistur líkansins er samanlögð vísitala ókynþroska eina árs og ókynþroska tveggja ára loðnu úr bergmálsmælingum haustsins áður en veiðitímabilið hefst. Ekkert upphafsaflamark er sett ef vísitalan er lægri en 50, aflamarkið vex síðan línulega þar til vísitalan er 127, en þá er sett þak á upphafsaflamarkið, 400 þúsund tonn.
   
   
2. Eftir bergmálsleiðangur um haustið (í miðju veiðitímabilinu) er hægt að endurskoða upphafsaflamarkið sem var sett. Þá er búið að mæla sömu árganga, en nú kynþroska. Þeirri mælingu er varpað fram í janúar og síðan er aflareglunni beitt. Við vörpunina frá haustleiðangri til vetrarleiðangurs þá er tekið tillit til vaxtar, náttúrulegs dauða milli leiðangranna svo og mismunandi veiðanleika í haust- og vetrarleiðangri. 
   
   Sambandið milli haust og vetrar mælinga byggir á „eldri“ mælingum. Frá því að stofninn flutti sig vestar og mælingar að hausti hófust mánuði fyrr en áður, eru einungis til 3 pör af haust/vetrar-leiðöngrum sem hægt er að nota til samanburðar, þ.e. 2010/11, 2012/13 og svo 2014/15. Haustið 2011 var verkfall og í janúar 2014 náðist ekki yfir útbreiðslusvæði stofnsins. Um 14% og 9% aukning var á niðurstöðunum frá hausti til veturs 2010/11 og 2012/13. Hins vegar var mælingin í janúar 2015 um 47% hærri en sú um haustið 2014, þrátt fyrir að talið hafi verið að mælingin haustið 2014 hafi náð yfir stofninn. Með fleiri mælingum skýrist vonandi sambandið milli haust og vetrarmælinga og er þá hægt að endurskoða það samband sem er notað núna.
   
   
3. Eftir bermálsleiðangur í janúar er aflamark reiknað samkvæmt aflareglu. 
   Endanlegt aflamark mun taka mið af bæði niðurstöðum haustleiðangurs og vetrarleiðangurs, en að öllu jöfnu mun aflamark frá hausti vega minna en frá vetri."

Svona er mælt fyrir um verklag.  En þar sem niðurstaðan var ekki í samræmi við væntingar þá voru gefin fyrirmæli að dönskum sið. Og það var mælt aftur og aftur og aftur.  En niðurstaðan er alltaf sú sama. Enda veit alþjóð hvað það er kallað þegar menn mæla sama hlutinn aftur og aftur í von um ólíkar niðurstöður.En fiskateljurum á Hafró er alveg sama. Þessi 400 þúsund tonn sem áttu að synda upp á landgrunnið fyrir austan Hornafjörð í byrjun febrúar og synda svo vestur með ströndinni og fyrir Reykjanesið í endaðan febrúar hafa látið bíða eftir sér en áfram tala brjálæðingar á Hafró um að enn ein mæling gæti breytt niðurstöðunni.

Í janúar varð upphlaup innan stofnunarinnar um skerðingar á fjárlögum. Þær skerðingar áttu þó aðeins að nema um 100 milljónum. Kostnaður Hafró vegna loðnuleitar það sem af er ári hlýtur að kosta allt rekstrarframlag vegna ársins 2019.  Þessi vitleysisgangur mun stefna öllu öðru rannsóknarstarfi í hættu og það gæti hæglega orsakað keðjuverkandi misræmi milli raunverulegs ástand fiskstofna og ímyndaðrar stofnstærðar.  Og í stað þess að minnka hugsanlegt afrán með því að auka myndarlega leyfðar veiðar á Þorsk, ýsu og ufsa, þá sjá fiskateljarar enga þörf á að bregðast við loðnubrestinum vegna þess að þeir sjá fiskstofna aðeins sem formúlu í Excelskjali.  Í þeirra forsendum eru afrán og brottkast svo lítil frávik að þau skipta ekki máli.

Hér er löngu þörf á annars konar nálgun á það starf sem unnið er á Hafró. Stofnstærðum er aldrei hægt að stýra með sveltiveiðum.

„Gríðarlega mikið áfall“

Afleiðingar græðgi

Loðnuhrognin eru verðmætasti hlutur loðnunnar. Þess vegna stýra útgerðir loðnuveiðum með tilliti til þess að ná sem mestum hrognum. Á sama tíma er það lífsnauðsynlegt fyrir viðgang stofnsins að hrygning og klak heppnist sem best. Þetta er aðalástæðan fyrir því að stofninn hefur verið að minnka undanfarin 3 ár, að veitt hefur verið alltof mikið af hrygningarloðnu inni á fæðingardeildinni.

Á sama tíma og veiðigetan margfaldaðist var ekkert tillit tekið til þess við stýringar fiskifræðinga á hvar heppilegast var að veiða loðnuna. Flotanum var leift að elta hrygningargöngurnar og þurrka þær upp áður en loðnan hrygndi.  Og það voru engar rannsóknir gerðar á því hvort hrygning hefði yfirleitt heppnast né í hve miklum mæli. 

Það er ámælisvert eins og allt í kringum veiðistjórnun Hafró. Þetta er samsafn af fúskurum sem vita ekkert um ástandið í hafinu eða áhrif þeirrar veiðistjórnunar sem þeir bjóða uppá.

Ég legg til að leyft verði að veiða 100 þúsund tonn af loðnu en hrygningar stöðvarnar verði friðaðar. Þannig verði loðnuveiðar bannaðar innan línu sem dregin yrði í suður frá Reykjanestá að sunnan og að norðan innan línu sem dregin yrði í vestur frá Bjargtöngum.

Skikkum síðan Hafró til að vakta þetta svæði og meta hvernig hrygning hafi tekist og safna þannig gögnum til að spá fyrir um ástand stofnsins.

Það er jafn heimskulegt að banna alfarið loðnuveiðar eins og að leyfa veiðar á fæðingardeildinni. Getum við ekki verið sammála um að beita meiri skynsemi og minni græðgi?

Hefði mikil áhrif á allt samfélagið

Hafrannsóknir á þurru landi

Hlutverk Hafrannsóknarstofnunar hefur undanfarin 30 ár, að langmestu snúist um að þjóna útgerðinni. Það hefur stofnunin gert með tvennum hætti. Annars vegar með stofnstærðarmælingum og hins vegar með árvissum loðnuleitarleiðöngrum.  Hvað þetta tvennt kemur hafrannsóknum við verða fræðingarnir að svara. En eitt er víst, að þær breytingar sem við sjáum, að eru að verða í hafinu munu koma fiskifræðingum Hafrannsóknarstofnunarinnar hlutfallslega meira á óvart en öllum öðrum.

Fiskifræðingar sem í 30 ár hafa predikað sjálfbærar fiskveiðar, sem byggðar eru á uppdiktaðri aflareglu, skilja ekki hvað er að gerast í vistkerfum undirdjúpanna.  Enda hafa þeir engan áhuga á að kynna sér það.  Þeirra vitneskja snýst um vísitölur og veiðiráðgjöf.

Við þurfum nýja hafrannsóknastofnun, sem starfar algerlega á vísindalegum grunni óháð pólitískum fyrirskipunum feitra þjóna útgerðarauðvaldsins. Hafrannsóknastofnun sem gerir rannsóknir og metur niðurstöður en les ekki bara um erlendar rannsóknir í blöðunum.

Súrnun og hlýnun eru ekki góð blanda

Þegar loðnan hvarf

Í fyrra munaði hársbreidd að fiskifræðingar lýstu yfir hruni loðnustofnsins. Þá fannst engin loðna sem heitið gæti á hefðbundnum slóðum á hefðbundnum árstímum.  Samt var öllu tjaldað til í loðnuleit hjá Hafró, sem er dálítið skondið hjá stofnun sem þykist vita nákvæmlega hve mörg tonn af hverri fisktegund er í sjónum!  Svo allt í einu birtist loðnan og öllum létti. En sérstaklega fiskifræðingunum á Hafró. Hinn öflugi uppsjávarveiðifloti okkar náði að ryksuga upp leyfilegan kvóta og engu var skeytt um hvort loðnan næði að hrygna og tryggja þannig næga viðkomu! Þessi breyting á varúðarreglunni sem skýrir breytta aflareglu núna segir mér að hrygningin hafi mistekist sem er stóralvarlegt mál.

Því loðnan er mikilvægasti liðurinn í fæðupíramída hafsins. Loðnan er undirstaða þess að þorskurinn þrífist. Þess vegna eiga menn að láta þorskinn njóta vafans og banna alfarið alla loðnuveiði í grunnnót í 2 ár.  Grunnnótin drepur allt kvikt.  Líka allan ungfiskinn og seiðin í fjörunni fyrir suður og suðaustur landi.

En auðvitað þora menn ekki að taka slíka ákvörðun. Fjárfestingin í flotanum krefst sífellt meiri veiði og menn munu bara teikna inn nauðsynlegar lóðningar ef með þarf til að leyfa eins mikla hrognatöku og Brynjar og félagar þurfa til að geta borgað af nýju skipunum og tekið sér áfram umtalsverðan arð.

 

Ný aflaregla minnkar afla

Auðlindarenta er ónýtt hugtak

Hagfræðingar bjuggu til hugtakið auðlindarenta og reyndu að útfæra það við innheimtu auðlindagjalds af úthlutuðum fiskkvóta.  Sú tilraun gekk ekki upp.  Samt halda menn áfram að staglast á þessari leið eins og allsherjarlausn á öllum okkar vanda.

Svo eru aðrir sem alltaf klifa á uppboðsleiðinni og telja hana leysa deilurnar um réttlátt afgjald fyrir aðgang að veiðum á sjávarfangi. Þetta er náttúrulega mikil einföldun því kvótasetning snýst fyrst og fremst um aðgangshindranir til að vernda þá sem fyrir eru í atvinnugreinum sem eru kvótasettar. Réttlætið næst ekki með því að fjársterkar útgerðir geti yfirboðið einyrkjana í uppboðum á aflaheimildum. Réttlætið næst með því að ryðja aðgangshindrunum úr vegi til að auka atvinnuþáttökuna. 

Þegar búið var að prófa að innheimta veiðigjald samkvæmt módeli sem smíðað var af hagfræðingum upp í HÍ og í ljós kom að það var ónýt aðferð var farin sú leið að innheimta málamyndaskatt. Þessi skattlagning mismunar mönnum og útfærslan er alltof flókin.

Þess vegna hef ég í mörg ár reynt að benda mönnum á einu réttu leiðina við að skattleggja þennan atvinnurekstur og sú leið er bæði einföld og árangursrík en umfram allt sanngjörn og alls ekki íþyngjandi. Já ég er að tala um 2 grundvallarbreytingar á fiskveiðistjórnuninni.

1. Framsal verði bannað
2. Allur afli verði seldur á markaði

Þegar þessum skilyrðum er fullnægt þá náum við markmiðum um sanngjarnt afgjald með því að innheimta ákveðið sölugjald af hverju seldi kílói og köllum það hráefnisgjald. Þessi prósenta ræðst svo af framlegð viðkomandi tegundar í útflutningsverðinu. Þannig munu kaupendur þurfa að tilgreina hvort um sé að ræða hráefni til sölu innanlands, til útflutnings eða í mjöl og lýsi. Þannig má skattleggja áætlaða framlegð strax.  Það þarf ekkert að fara inní bókhald fyrirtækjanna og nota allskonar kúnstir til jöfnunar eins og reynt var að gera með auðlindarentugjaldinu. 

Ef við miðum við 25% hráefnisgjald sem yrði greitt af óskiptu aflaverðmæti nota bene, og 250 krónu meðalverð á kíló sem færi til frekari vinnslu innanlands þá erum við að tala um kannski 200 þúsund tonn og það myndi skila ríkissjóði 12.5 milljörðum. Síðan kæmi flokkur 2 sem bæri kannski 30% álag og það væri fiskur til útflutnings ferskur. Þessi fiskur selst alla jafna á hærra verði á markaði svo við erum að tala um kannski 90 krónur x 20 þúsund tonn sem gæfi 1.8 milljarð. Og þá eru eftir síldin, loðnan, makríllinn og kolmunninn. Ef við miðum við 20 milljarða útflutningstekjur af þessum tegundum og tökum bara lágmarksgjald eða 25% þá er þarna um 5 milljarða að ræða.  Samanlagt ætti því fiskurinn að skila ríkissjóði 20 milljörðum á ári miðað við þennan lágmarkskvóta sem við erum að veiða.  Margir telja óhætt að tvöfada þennan kvóta.  Þá erum við að tala um 40 milljarða.  Það er raunhæf tala.

Þessi aðferð sem ég er að leggja til er líka sú bezta vegna þess að hún byggir á markaðsforsendum hverju sinni. Og síðast en ekki sízt þá virkar þessi aðferð sem sóknarstýring.  Þegar bannað verður að framselja kvóta og komin á virk veiðiskylda þá myndast svigrúm til nýliðunar og eins þegar kvóti verður aukinn og eða útgerðum hætt og kvóta skilað, þá verður þeim kvóta úthlutað að nýju. Þessi leið leiðir heldur ekki af sér neina áhættu fyrir bankakerfið. Það er ekki verið að tala um að innkalla kvóta eða taka hann af þeim sem þegar veiða sinn kvóta sjálfir. Þannig að veðin standa í skipum eins og áður en ekki í óveiddum fiski. En erfingjarnir munu þurfa að fá sér vinnu og kellingarnar þurfa að umbera kallana því kvótabraskið væri úr sögunni.

 

Fiskveiðistjórn undir Dögun

1. Að handfæraveiðar verði frjálsar
2. Að  fullt jafnræði verði i aðgengi að veiðiheimildum
3. Að fjárhags- og rekstrarlegur aðskilnaður sé tryggður milli veiða og vinnslu, allur afli fari á markað og verðmyndun sé 100% bundin fiskmörkuðum
4. Að greitt verði auðlindagjald fyrir afnotin sem renni til ríkis og sveitarfélaga
5. Að framsal, framleiga og veðsetning veiðiheimilda verði óheimil
6. Að aflahlutur sjávarbyggða sé tryggður og hluti veiðileyfa sé svæðisbundinn
7. Að öllum nýtanlegum afla sé landað og enginn hvati til brottkasts, m.a. með því að kvótasettum fisktegundum verði fækkað
8. Að settar verði framfylgjanlegar reglur um umgengni við auðlindina og hafsbotninn til að stuðla að endurnýjun, sjálfbærni og notkun umhverfisvænni veiðarfæra og aðferða við veiðar
9. Að veiðirágjöf verði endurskoðuð og fleiri aðilar komi að ráðgjöfinni

Flestir sem ekki hafa beinna hagsmuna að gæta, ættu að geta skrifað upp á þessa stefnu.  Þó eru 2 atriði í þessari stefnu sem þurfa endurskoðunar við.  Og það eru 2 fyrstu greinarnar.  Ég hef talað fyrir því að sjómennska verði lögvarin iðngrein og enginn geti orðið atvinnusjómaður nema hafa til þess gild réttindi.  Þetta tel ég mikilvægt í að bæta meðferð afla og ekki síður í að bæta meðferð fiskimiðanna.  Við þurfum að leggja áherslu á veiðar í atvinnuskyni en ekki veiðar í hagnaðarskyni.

Frjálsar handfæraveiðar og strandveiðar flokkast undir veiðar í hagnaðarskyni.  Ég er ekki hlynntur slíkum veiðum.  Hins vegar er öllum frjálst að stunda handfæraveiðar til eigin brúks.  Um það þarf ekkert að setja lög eða reglur. Hitt atriðið í stefnunni, sem ég tel að þurfi að endurskoða, er atriði nr.2, að fullt jafnræði verði í aðgengi að heimildum.  Þetta útfærir Dögun með því að koma á uppboðskerfi. Þetta gengur ekki ef við viljum byggja á veiðum í atvinnuskyni.  Með því að þrengja rétt manna til að stunda þessa atvinnu þá er ekki lengur um fullt jafnræði að ræða.  Enda eigum við ekki að auðvelda fjársterkum mönnum að sölsa undir sig veiðiheimildir sem þeir geta svo ráðstafað að eigin vild.  Afleiðingar slíkrar stefnu sér enginn fyrir.  Miklu nær er að innheimta veiðileyfisgjald sem ákveðna prósentu af markaðsverði afla hverju sinni.  þannig er ekki verið að íþyngja útgerðarmönnum með fyrirframgreiddum kostnaði vegna fyrirframkeyptra aflaheimilda og á þann hátt er jafnræði innan atvinnugreinarinnar best tryggt.  En auðvitað ekki fullt jafnræði allra sem ekki ætla sjálfir að hafa atvinnu af fiskveiðum.  Ef Dögun endurskoðar þessar 2 fyrstu greinar í stefnunni þá er hún ein flokka komin með heildstæða stefnu sem hægt er að byggja á til framtíðar.

Loðnumælingarfúskið

Þetta má lesa á Ruv.is:

 Aðeins mældust um 320 þúsund tonn af kynþroska loðnu í leiðangri Hafrannsóknastofnunarinnar eftir áramót. Þetta er langt undir væntingum.

Mælingar á skipinu Árna Friðrikssyni hófust djúpt norður af Langanesi og náðu til norðurs og vesturs, allt vestur fyrir 27. lengdargráðu í Grænlandssundi. Einnig var leitað úti fyrir Austfjörðum. Loðna fannst á öllu svæðinu en var víða mjög dreifð, samkvæmt upplýsingum frá Hafrannsóknastofnuninni. Austast og allt vestur að svæðinu norðan við Grímsey var nánast eingöngu hrygningarloðna en þaðan og vestur um var loðnan blönduð við ókynþroska loðnu. Útbreiðsla og dreifing loðnunnar reyndist vera óvenjuleg.

Kranablaðamennskan svíkur ekki frekar en fyrri daginn í fréttaflutningi af loðnumælingum Hafró.  Enginn spyr af hverju kvótinn sé ekki umsvifalaust skorinn niður fyrst svo lítið af loðnu finnst á öllu þessu svæði!  Og hvað segir forritið þeirra um þessa skekkju? Skekkja upp á 350 þúsund tonn er varla innan vikmarka eða hvað?  Og hafa þessir menn sem starfa við að rannsaka hafið enga skýringu á þessari óvenjulegu dreifingu?  Eða datt bara fréttamanninum sem tók við tilkynningunni ekki í hug að spyrja? 

Það er ekki nema von að fiskveiðiráðgjöfin sé eins og hún er fyrst engin vitræn umfjöllun er um  þessi vísindi Hafró.  Hér áður var fylgst vel með fréttum af öllu sem viðkom þessum undirstöðuatvinnuvegi þjóðarinnar.  Þá vissu sjómenn meira en fiskifræðingar um göngur fiska og ástand stofna. En nú eru fræðingarnir búnir með aðstoð kranablaðamanna að afvegaleiða svo umræðuna að enginn hrekkur einu sinni við þótt 50 þúsund tonn af síld drepist úr súrefnisskorti eða þótt 5 þúsund tonnum af lúðu sé hent í sjóinn að landað fram hjá vigt.  Og þótt vanti 350 þúsund tonn af hrygningarloðnu þá ýta menn bara á enter og byrja á næstu fréttatilkynningu.

Af hverju dettur kranablaðamönnum ekki í hug að tala við sjómenn?  Er LíÚ búið að heilaþvo allt helvítis liðið á þessum 4. flokks fjölmiðlum?  Er dagskipun fréttastjórans að taka bara við fréttatilkynningum frá Hafró og spyrja einskis!

Segjum sem svo að þessi mæling sé marktæk þá vaknar sú spurning hvert fór þessi loðna?  Synti hún norður eða voru það flottrollsskipin sem splundruðu torfunum áður en hafrannsóknarskipin náðu að mæla?  Og hvaða áhrif hefur það á göngumynstur loðnunnar þegar hún splundrast svona í upphafi vertíðar.  Stofnun sem þykist vita hversu margir fiskar af hverri tegund syndir hér í okkar lögsögu skuldar skýringar.  Og við almenningur eigum rétt á að í það minnsta ríkisfjölmiðillinn spyrji gagnrýninna spurninga í þetta skiptið.

Eru aðferðir Hafró fúsk eða vísindi?